Noorderlicht FAQ

Misschien heb je inmiddels de 'Aurora fever' een beetje te pakken. Voor degenen die er geen genoeg van kunnen krijgen heb ik daarom op deze pagina een verzameling gemaakt van de leukste feitjes (en fabels) over het Noorderlicht. 
 

Waar komt de naam 'Aurora Borealis' vandaan?

Aurora Borealis is de wetenschappelijke naam voor het Noorderlicht. De letterlijke vertaling is 'de dageraad van het noorden'. Het was de Italiaanse wetenschapper Galileo Galilei  (1564-1642) die deze naam bedacht. In Italië, waar Galileo woonde, verscheen het Noorderlicht namelijk af en toe bij hele sterke activiteit als vuurrood aan de horizon. Hierdoor werd de Romeinse keizer Tiberius in 34 na Christus ook al eens misleid. Hij dacht namelijk dat havenplaats Ostia in brand stond en stuurde er meteen troepen heen. Achteraf bleek het het Noorderlicht te zijn geweest. Tegenwoordig wordt het Noorderlicht niet of nauwelijks meer waargenomen in Italië, omdat er inmiddels veel meer lichtvervuiling is.  

'Sky on fire' (bron: NASA; image courtesy: Tobias Billings)
 

Kun je het Noorderlicht alleen zien als het koud is?

Nee, de temperatuur heeft geen invloed op de kans om het Noorderlicht te zien. Echter, je hebt wel een heldere hemel nodig. En een heldere hemel ’s nachts betekent vaak ook lagere temperaturen. Kleed je dus altijd warm aan als je ‘op jacht’ gaat. Daarover lees je hier meer.
 

Kun je het Noorderlicht ook zien rond de zuidpool?

Ja, maar dan heet het logischerwijs geen Noorderlicht, maar Zuiderlicht (Aurora Australis). Je kunt het Zuiderlicht het beste zien vanaf het Zuidereiland in Nieuw-Zeeland, Tasmanië, de Falklandeilanden en Antarctica.
 

Hebben andere planeten ook Noorderlicht?

Jazeker, op planeten als Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus kan ook poollicht waar worden genomen. Dit zijn allemaal gasvormige planeten met een atmosfeer en magnetische velden. Maar ook op Venus en Mars zijn is het Noorderlicht waargenomen, ondanks de zwakke magnetische velden. Het poollicht wordt op andere planeten door hetzelfde mechanisme veroorzaakt als op aarde. Poollicht op andere planeten, waargenomen door satellieten, lijkt dan ook erg op ons Noorderlicht. Leuk feitje: het magnetische veld op Jupiter is 20.000x sterker dan op aarde. Het poollicht daar is dus vele malen sterker dan hier bij ons op aarde! 

Poollicht op Jupiter, vastgelegd door ruimtelescoop Hubble (bron: NASA, ESA, and J. Nichols (University of Leicester))

Kun je het Noorderlicht ook horen?

Op de hoogtes waar het Noorderlicht ontstaat (meestal tussen de 80 en 300 km) is er sprake van een bijna vacuüm. Geluidsgolven kunnen zich hier niet voortbewegen. Veel mensen beweren toch dat ze het Noorderlicht kunnen horen. Het gaat dan om krakende of suizende geluiden, vaak synchroon met de (golfachtige) bewegingen van het Noorderlicht. Bij een intense show ‘hoor’ ik het zelf ook wel eens! Aangezien het geluid zich niet kan voortbewegen in de ruimte, zou dit echter onmogelijk moeten zijn. Wetenschappers werken nog steeds aan de verklaring van dit fenomeen.
 

Ziet het Noorderlicht er in het echt net zo uit als op de foto?

Nee, het ziet er niet hetzelfde uit. Sterker nog, sommige mensen zijn zelfs een beetje teleurgesteld als ze het Noorderlicht voor het eerst zien – wij zien het met het blote oog namelijk veel minder fel groen dan op foto’s. De belangrijkste reden hiervoor is dat onze ogen niet ontworpen zijn voor nachtzicht. In onze ogen hebben we kegeltjes en staafjes. Met de kegeltjes kunnen we kleuren zien, maar deze hebben veel licht nodig om geactiveerd te worden. Overdag is dat geen probleem, maar in donkere omstandigheden wel. De staafjes daarentegen zijn juist erg lichtgevoelig. Hierdoor kunnen we in donker omstandigheden licht wel zien. Dat is de reden waarom we minder kleuren zien in donkere omstandigheden en waarom het Noorderlicht er vaak meer witachtig uitziet dan felgroen. Camera’s hebben het voordeel dat ze én een lichtgevoelige sensor hebben en dat ze met lange sluitertijden ook nog eens veel licht kunnen verzamelen. Daarom zien we kleuren beter op foto’s. Sommige mensen kunnen meer kleuren zien in het donker dan anderen, maar tijdens zeer sterke Noorderlicht activiteit kunnen de meeste mensen veel kleuren zien, zoals rood en roze.

Kun je het Noorderlicht zien vanuit het vliegtuig?

Ja, dat kan zeker! Sterker nog, ik heb het zelf twee keer gezien vanuit het vliegtuig. Een geweldige ervaring! En als het cabinepersoneel in een goede bui is, dan dimmen ze zelfs de cabineverlichting voor je als je het aardig vraagt... Hieronder een foto vanuit het vliegtuig. Niet de mooiste of de scherpste (want dat is knap lastig!), maar het gaat om het idee!